เหงือกปลาหมอ

เหงือกปลาหมอ

รูปจาก wikipedia

 

สมุนไพรแก้โรคผิวหนังได้ทุกชนิด

ในตำรายาไทยกล่าวว่า เหงือกปลาหมอสามารถแก้โรคผิวหนังได้ทุกชนิด ในเมื่อเหงือกปลาหมอมีสรรพคุณเด่นแก้น้ำเหลืองเสียได้ โรคผิวหนังต่างๆ แม้แต่ โรคอีสุกอีใส ที่เกิดจากเชื้อไวรัสก็จะบรรเทาเบาบางลง ในกรณีโรคผิวหนังพุพองจากเชื้อไวรัสเอดส์ แม้จะรุนแรงกว่าโรคผิวหนังทั่วไป แต่เมื่อใช้เหงือกปลาหมอเป็นทั้งยากินและต้มน้ำอาบติดต่อกันเป็นระยะเวลานานกว่า 3 เดือนขึ้นไป แผลพุพอง ก็จะบรรเทาเบาบางลงอย่างเห็นได้ชัด สำหรับผู้ป่วยโรคผิวหนังด้วย

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Acanthus ebracteatus Vahl ชื่อพ้อง : Acanthus ilicifolius L. ชื่อสามัญ : Sea Holly วงศ์ : ACANTHACEAE ชื่ออื่น : แก้มหมอ แก้มหมอเล จะเกร็ง นางเกร็ง อีเกร็ง เหงือกปลาหมอน้ำเงิน ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง สูง 1-2 เมตร ลำต้น มีและใบมีหนาม ใบหนามแข็งมีขอบเว้า และมีหนามแหลม ใบออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน ดอกออกเป็นช่อตามยอด กลีบดอกสีขาวอมม่วง มี 4 กลีบแยกจากกัน ผลเป็นฝักสีน้ำตาล มี 4 เมล็ด ชอบขึ้นตามชายน้ำ ริมฝั่งคลองบริเวณปากแม่น้ำ

เหงือกปลาหมอมีสรรพคุณมากมาย เช่น - ราก ขับเสมหะ แก้อัมพาต เป็นยาอายุวัฒนะ แก้หืด แก้ไอ รักษามุตกิต - รากและต้น แก้พิษไข้หัวให้ผื่นคัน แก้โรคผิวหนัง แก้ฝีหรือแผลเรื้อรัง แก้พิษฝีดาษ เป็นยาอายุวัฒนะ - ต้น เป็นยาอายุวัฒนะ แก้ปวดศรีษะ แก้โรคผิวหนัง เป็นยาตัดรากฝี แก้ฝี ถอนพิษ แก้พิษฝีดาษ รักษาแผลเรื้อรัง แก้ประดง แก้ลมพิษ - เปลือกต้น แก้โรคผิวหนังผื่นคัน แก้พิษฝี แก้พิษเลือด - ใบ แก้ปวด รักษาปอดบวม รักษาแผลอักเสบ รักษาโรคไขข้ออักเสบ ขับน้ำเหลืองเสีย ขับเสมหะ แก้ไข้ จับหนาวสั่น รักษาโรคผิวหนัง แก้คัน บำรุงประสาท รักษากลากเกลื้อน - ผล ขับโลหิตระดู แก้ฝีตานซาง ถอนพิษดี - เมล็ด ขับน้ำเหลืองเสีย - ทั้งห้า แก้พิษฝี แก้พิษกาฬ แก้ไข้หัว แก้โรคผิวหนังผื่นคัน แก้ประดง แก้ธาตุไม่ปรกติ แก้มะเร็ง แก้โรคลม แก้เสียงแหบแห้ง ทำให้เจริญอาหาร ทำให้เลือดลมเดินสะดวก เป็นยาอายุวัฒนะ ไม่ระบุส่วนที่ใช้ ตัดรากฝีทั้งปวง ฟอกโลหิต ฟอกน้ำเหลือง ดับพิษไข้ แก้โรคกระษัย ไตพิการ ขับปัสสาวะ ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา : ยับยั้งการสร้าง leukotriene B4 ต้านการก่อมะเร็ง ยับยั้งเอนไซม์ aniline hydroxylase ต้านการก่อกลายพันธุ์ โรคภูมิแพ้ : โรคภูมิแพ้ในสมัยก่อนมักจะเรียกว่าโรคน้ำเหลืองเสีย คือจะมีผื่นขึ้นบ่อยๆ อะไรนิดอะไรหน่อยก็เป็นตุ่ม รวมถึงการเป็นฝีต่างๆ ง่ายด้วย ในขณะที่โรคภูมิแพ้ในปัจจุบันจะรวมอาการเป็นหวัด คัดจมูก ไอ จาม หอบหืด เข้าไปด้วย เรื่องน้ำเหลืองเสียโรคนี้บ้านเราในสมัยก่อนนิยมใช้สมุนไพรตัวหนึ่งคือ ต้นเหงือกปลาหมอ ใครที่มีปัญหาผิวหนัง พวกผดผื่นคัน ผื่นขึ้นเกาแล้วมีน้ำเหลือง มีไข้เป็นผื่นหรือเป็นฝีบ่อยๆ เขาจะเลือกใช้เหงือกปลาหมอมาต้มทั้งกินทั้งอาบ ไม่เกินเจ็ดวันหาย ถ้ายังกลับมาเป็นใหม่ก็ต้องใช้วิธีปั้นเป็นเม็ดลูกกลอน หรือใส่แคปซูลกินไปเรื่อยๆ อย่างน้อย 3 เดือน จนกว่าจะหายขาด ในรายที่เป็นฝี ต้องใช้วิธีกิน จะต้มกินหรือปั้นเป็นลูกกลอน หรือใส่แคปซูลก็ได้ สมัยก่อนยังนิยมใช้เหงือกปลาหมอเป็นยาอายุวัฒนะ โดยบดเป็นผงละลายน้ำผึ้งกิน นอกจากนี้เหงือกปลาหมอยังมีสรรพคุณ แก้หวัด แก้หอบหืด ความดันโลหิตสูง ความดันโลหิตต่ำ ริดสีดวงทวาร จนมีคนกล่าวว่าเป็นสมุนไพรรักษาได้สารพัดโรค

ที่มา : มูลนิธิสุขภาพไทย http://www.bookmuey.com/?page=SeaHollyProperties.html&admintool=no   ลักษณะทั่วไป ต้น         เป็นพืชที่มีลักษณะเป็นไม้พุ่ม มีความสูงถึง 1.5 เมตร [3]ลำต้นของพืชชนิดนี้จะมีลักษณะแข็ง มีหนามอยู่ตามข้อของลำต้น ถ้าเป็นต้นที่เจริญเติบโตตามธรรมชาติหรือไม่มีการตัดออกไป จะมีลักษณะของลำต้นตั้งตรงพุ่งสูงขึ้น แต่ถ้ามีการตัดออกนำไปใช้ประโยชน์บ้างก็จะแตกเป็นพุ่มออกมาใหม่ ใบ         ใบจะมีลักษณะแข็ง มีหนามคมอยู่ริมขอบใบและปลายใบ ผิวใบเรียบมันเนื้อใบเหนียวแข็ง ดอก         ออกที่ปลายกิ่ง มีลักษณะของดอกเป็นดอกช่อตั้งตรง มีสีม่วง สีฟ้า หรือสีขาว มีกลีบรองดอก 4 กลีบ บริเวณของกลางดอกนั้นจะมีเกสรของตัวผู้และเกสรตัวเมียอยู่ ผล         เป็นฝักรูปไข่หรือทรงกระบอก สรรพคุณ ราก : สรรพคุณช่วยขับเสมหะ เป็นยาอายุวัฒนะ จากเว็บ [4]แก้หืด แก้อัมพาต บำรุงประสาท รักษามุตกิดระดูขาว ต้น : รสเค็มกร่อย สรรพคุณแก้ปวดศีรษะ ช่วยถอนพิษ แก้ลมพิษ แก้พิษฝีดาษ ถ้าใช้ทาจะช่วยโรคเหน็บชาได้ ใบ : รสเค็มกร่อยร้อน สรรพคุณช่วยรักษาแผลอักเสบ แก้โรคผิวหนัง แก้ไข้ แก้ปวดต่างๆ รักษากลากเกลื้อน ใช้นำคั้นจากใบนำมาทาศีรษะ จะช่วยในการบำรุงรากผม ผล : รสเผ็ดร้อน สรรพคุณช่วยถอนพิษ ขับโลหิต เมล็ด : รสเผ็ดร้อน สรรพคุณช่วยขับน้ำเหลืองที่เสีย ขับพยาธิ ปิดพอกฝี ใช้เหงือกปลาหมอทั้ง 5 (ราก,ต้น,ใบ,ผล,เมล็ด) มีสรรพคุณช่วยแก้พิษฝี แก้มะเร็ง ช่วยในการเจริญอาหาร ช่วยให้เลือดลมปกติ เป็นยาอายุวัฒนะ การใช้ตามภูมิปัญญาท้องถิ่น ใบและต้นสดประมาณ 3-4 กำมือนำมาสับต้มน้ำอาบช่วยรักษาแก้ผื่นคัน ใช้เป็นประจำ 3-4ครั้ง ต้นและใบสด ประมาณ 1 กำมือ วิธีแรก นำมาบดให้ละเอียด พอกตรงบริเวณที่เป็นฝี วิธีที่สอง นำมาสับเป็นชิ้นเล็กๆใส่น้ำให้ท่วมต้มน้ำให้เดือดเป็นเวลา 10 นาทีดื่มกินแต่น้ำ ครั้งละ 1/2-3/4 แก้ว วันละ 3 ครั้ง ก่อนรับประทานอาหาร เป็นอย่างน้อย 2-3 อาทิตย์ นำทั้งต้นมาตำผสมกับขิงช่วยแก้ไข้หนาวสั่น นำทั้งต้นมาตำผสมกับขมิ้นอ้อยและน้ำมันช่วยรักษาโรคริดสีดวง นำทั้งต้นมาตำผสมกับน้ำมันงา - น้ำผึ้ง ช่วยรักษาประจำเดือนมาผิดปกติ นำทั้งต้นมาตำผสมกับพริกไทยและคลุกเคล้ากับน้ำผึ้งปั้นเป็นลูกกลอนเพื่อเป็นยาอายุวัฒนะ โดยใช้อัตราส่วน 2:1 นำทั้งต้นมาตำผสมกับหัวสามสิบ ในอัตราส่วน 2:1 ใช้รักษาสมานแผล นำทั้งต้นมาบดผสมกับชะเอมเทศ นำมาละลายในน้ำเพื่อบริโภคแก้อาการเจ็บหลังเจ็บเอว

ขอขอบคุณข้อมูลจาก wikipedia

"""""""""""""""""""

เหงือกปลาหมอ

เหงือกปลาหมอ ชื่อสามัญ Sea holly, Thistleplike Plant เหงือกปลาหมอ ชื่อวิทยาศาสตร์ Acanthus ebracteatus Vahl จัดอยู่ในวงศ์ Acanthaceae มีชื่อท้องถิ่นอื่นๆ อีกเช่น แก้มหมอ (สตูล), แก้มหมอเล (กระบี่), อีเกร็ง (ภาคกลาง), นางเกร็ง จะเกร็ง เหงือกปลาหมอน้ำเงิน เป็นต้น โดยต้นเหงือกปลาหมอนั้นจะมีอยู่ด้วยกัน 2 สายพันธุ์ คือ พันธุ์ที่เป็นดอกสีม่วง (พบมากทางภาคใต้) และพันธุ์ที่เป็นดอกสีขาว (พบมากทางภาคกลางและภาคตะวันออก)
สมุนไพรเหงือกปลาหมอ เป็นพรรณไม้ที่ขึ้นชื่อของจังหวัดสมุทรปราการ และเป็นมักขึ้นตามบริเวณชายฝรั่งแม่น้ำลำคลอง เช่น บริเวณริมแม่น้ำเจ้าพระยาฝรั่งตะวันออกเหนือปากคลองมหาวงษ์ และที่โรงเรียนนายเรือ เป็นต้น

ประโยชน์ของเหงือกปลาหมอ สมุนไพรใกล้ตัวหรืออาจจะเรียกว่าเป็นสมุนไพรชายน้ำหรือชายเลนก็ได้ ซึ่งสามารถนำสรรพคุณทางยามาใช้ในการรักษาโรคได้มากมายหลายชนิด ที่โดดเด่นมากก็คือการนำมารักษาโรคผิวหนังเกือบทุกชนิด แก้น้ำเหลืองเสีย และการนำมาใช้รักษาริดสีดวงทวาร เป็นต้น โดยส่วนที่นำมาใช้เป็นยาสมุนไพรก็ได้แช่ ส่วนลำต้นทั้งสดและแห้ง ใบทั้งสดและแห้ง ราก เมล็ด และทั้งต้น (ส่วนทั้ง 5 ประกอบไปด้วย ต้น ราก ใบ ผล เมล็ด)

ลักษณะของเหงือกปลาหมอ

• ต้นเหงือกปลาหมอ เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง มีความสูงประมาณ 1-2 เมตร ลำต้นแข็งมีหนามอยู่ตามข้อของลำต้น ข้อละ 4 หนาม ลำต้นกลม กลวง ตั้งตรง มีสีขาวอมเขียว ลำต้นมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1.5 เซนติเมตร เป็นพรรณไม้ที่มักขึ้นกลางแจ้ง เจริญเติบโตได้ดีในที่ร่มและในที่ๆ มีความชื้นสูง ชอบขึ้นตามชายน้ำ หรือบริเวณริมฝั่งคลองบริเวณปากแม่น้ำ และขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเมล็ดและการใช้กิ่งปักชำ

• ใบเหงือกปลาหมอ ใบเป็นใบเดี่ยว ลักษณะของใบมีหนามคมอยู่ริมขอบใบและปลายใบ ขอบใบเว้าเป็นระยะๆ ผิวใบเรียบเป็นมันลื่น แผ่นใบสีเขียว เส้นใบสีขาว มีเหลือบสีขาวเป็นแนวก้างปลา เนื้อใบแข็งและเหนียว ใบกว้างประมาณ 4-7 เซนติเมตร และยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร ใบจะออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน ก้านใบสั้น

• ผลเหงือกปลาหมอ ลักษณะของผลเป็นฝักสีน้ำตาล ลักษณะของฝักเป็นทรงกระบอกหรือรูปไข่หรือกลมรี ยาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร เปลือกฝักมีสีน้ำตาล ปลายฝักป้าน ข้างในมีฝักมีเมล็ด 4 เมล็ด
• ดอกเหงือกปลาหมอ ออกดอกเป็นช่อตั้งตามปลายยอด ยาวประมาณ 4-6 นิ้ว ดอกมีทั้งพันธุ์ดอกสีม่วง (หรือสีฟ้า) และพันธุ์ดอกสีขาว ที่ดอกมีกลีบรองดอกมี 4 กลีบ กลีบแยกจากกัน บริเวณกลางดอกจะมีเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียอยู่

สรรพคุณของเหงือกปลาหมอ

1. สมุนไพรต้นเหงือกปลาหมอ ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ ทำให้อายุยืน ร่างกายแข็งแรง เลือดลมไหลเวียนดี เส้นเลือดไม่อุดตัน บำรุงผิวพรรณ ด้วยการใช้ทั้งต้นเหงือกปลาหมอนำมาตำผสมกับพริกไทย ในอัตราส่วน 2:1 แล้วคลุกเคล้าผสมกับน้ำผึ้ง ปั้นเป็นยาลูกกลอน ว่ากันว่าหากรับประทานติดต่อกัน 1 เดือน จะทำให้ปัญญาดี ไม่มีโรค / 2เดือน ผิวหนังเต่งตึง / 3 เดือน ทำให้ริดสีดวงหาย / 4 เดือน ช่วยแก้ลม 12 จำพวก หูไว / 5 เดือน หมดโรค / 6 เดือน ทำให้เดินไม่รู้จักเหนื่อย / 7 เดือนผิวสวย / 8 เดือน เสียงเพราะ / 9 เดือน หนังเหนียว (ทั้งต้น,ราก)
2. เหงือกปลาหมอ สรรพคุณช่วยบำรุงประสาท (ราก)
3. ช่วยรักษาอาการธาตุไม่ปกติ (ทั้งต้น)
4. ช่วยทำให้เลือดลมเป็นปกติ (ทั้งต้น)
5. ช่วยทำให้เจริญอาหาร (ทั้งต้น)
6. ช่วยแก้โรคกระษัย อาการซูบผอมเหลืองทั้งตัว ด้วยการใช้ทั้งต้นของเหงือกปากหมอนำมาตำเป็นผงกินทุกวัน (ต้น)
7. ช่วยแก้อาการร้อนทั้งตัว เจ็บระบบทั้งตัว ตัวแห้ง เวียนศีรษะ หน้ามืดตามัว มือตายตีนตาย ด้วยการใช้ทั้งต้นของเหงือกปลาหมอ และเปลือกมะรุม อย่างละเท่ากัน ใส่หม้อต้ม ผสมกับเกลือเล็กน้อย หมาก 3 คำ เบี้ย 3 ตัว วางบนปากหม้อ แล้วใช้ฟืน 30 ดุ้น ต้มกับน้ำเดือดจนงวดแล้วยกลง เมื่อเสร็จให้กลั้นใจกินขณะอุ่นๆจนหมด อาการก็จะดีขึ้น (ทั้งต้น)
8. ช่วยยับยั้งมะเร็ง ต้านมะเร็ง (ทั้งต้น)
9. ช่วยรักษาอาการปอดอักเสบ ด้วยการใช้เหงือกปลาหมอทั้งต้น และข้าวเย็นเหนือ ข้าวเย็นใต้ ในสัดส่วนที่เท่ากัน นำมาต้มกับน้ำจนเดือดแล้วนำมาดื่มในขณะอุ่นๆ ครั้งละ 1 แก้ว เช้า กลางวัน เย็น อาการจะดีขึ้น (ทั้งต้น)
10. รักษาปอดบวม ข้อมูลนี้ยังไม่น่าเชื่อถือ* (ใบ)
11. ต้นมีรสเค็มกร่อย สรรพคุณช่วยแก้อาการปวดศีรษะ (ต้น)
12. รากช่วยแก้และบรรเทาอาการไอ หรือจะใช้เมล็ดนำมาต้มดื่มแก้อาการไอก็ได้เช่นกัน (ราก,เมล็ด)
13. ช่วยแก้หืดหอบ (ราก)
14. สรรพคุณต้นเหงือกปลาหมอ ช่วยรักษาวัณโรค ด้วยการใช้ต้นนำมาตำผสมเป็นน้ำดื่ม (ต้น)
15. ช่วยแก้อาการเจ็บตา ตาแดง ด้วยการใช้เหงือกปลาหมอทั้งต้นนำมาตำผสมกับขิง คั้นเอาแต่น้ำใช้หยอดตาแก้อาการ (ทั้งต้น)
16. สรรพคุณ เหงือกปลาหมอใบช่วยแก้ไข้ (ใบ)
17. ช่วยแก้ไข้จับสั่น ด้วยการใช้ทั้งต้นเหงือกปลามานำมาตำผสมกับขิง (ทั้งต้น)
18. ช่วยแก้พิษไข้หัว ด้วยการใช้ทั้งต้นรวมรากนำมาต้มอาบแก้อาการ (ทั้งต้น)
19. แก้อาการไอ เมล็ดใช้ผสมกับดอกมะเฟือง เปลือกอบเชย น้ำตาลกรวด นำมาต้มรวมกันแล้วเอาแต่น้ำมากินเป็นยาแก้ไอ (เมล็ด)
20. ช่วยขับเสมหะ (ราก)
21. ถ้าเป็นลม ให้ใช้ต้นเหงือกปลาหมอ 1 ส่วน / พริกไทย 2 ส่วน ผสมรวมกันตำให้ละเอียดเป็นผงแล้วนำมาละลายน้ำร้อนดื่ม (ต้น)
22. ช่วยแก้โรคกระเพาะ ด้วยการใช้ทั้งต้น และพริกไทย (10:5 ส่วน) ตำผสมปั้นเป็นยาลูกกลอน (ทั้งต้น)
23. ช่วยขับพยาธิ (เมล็ด)
24. ช่วยรักษาโรคริดสีดวงทวาร ด้วยการใช้ต้นเหงือกปลาหมอกับขมิ้นอ้อย นำมาตำละลายกับน้ำแล้วทาบริเวณที่เป็นริดสีดวง หรือจะใช้ปรุงกับฟ้าทะลายโจร ใช้รมหัวริดสีดวงก็ได้ (ต้น,ใบ)
25. ช่วยขับปัสสาวะ ข้อมูลนี้ยังไม่น่าเชื่อถือ* (ไม่ระบุส่วนที่ใช้)
26. ช่วยรักษามุตกิดระดูขาว ตกขาวของสตรี ด้วยการใช้ใบและต้น นำตำเป็นผงผสมกับน้ำผึ้ง หรือน้ำมันมันงา ปั้นเป็นยาลูกกลอนรับประทานแก้อาการ (ต้น,ใบ,ราก)
27. ช่วยแก้ประจำเดือนมาไม่เป็นปกติของสตรี ด้วยการใช้ทั้งต้นนำมาตำผสมกับน้ำผึ้ง น้ำมันงา (ทั้งต้น)
28. ช่วยรักษานิ่วในไต ด้วยการใช้ใบนำมาต้มเป็นน้ำดื่ม (ใบ)
29. ช่วยแก้ไตพิการ ข้อมูลนี้ยังไม่น่าเชื่อถือ* (ไม่ระบุส่วนที่ใช้)
30. ผลช่วยขับโลหิต หรือจะเมล็ดใช้ผสมกับดอกมะเฟือง เปลือกอบเชย น้ำตาลกรวด นำมาต้มรวมกันแล้วเอาแต่น้ำมากิน หรือใช้ต้น 10 ส่วนและพริกไทย 5 ส่วน ผสมทำเป็นยาลูกกลอนกินก็ได้ (เมล็ด,ผล,ทั้งต้น)
31. ช่วยฟอกโลหิต ข้อมูลนี้ยังไม่น่าเชื่อถือ* (ไม่ระบุส่วนที่ใช้)
32. แก้พิษเลือด ข้อมูลนี้ยังไม่น่าเชื่อถือ* (เปลือกต้น)
33. ช่วยสมานแผล ด้วยการใช้ทั้งต้นนำมาตำผสมกับหัวสามสิบ ในอัตราส่วน 2:1 (ทั้งต้น)
34. ต้นเหงือกปลาหมอ สรรพคุณช่วยรักษาแผลพุพอง (ต้น)
35. ใบ มีรสเค็มกร่อยร้อย สรรพคุณช่วยรักษาแผลอักเสบ (ใบ)
36. ช่วยแก้น้ำเหลืองเสีย ด้วยการใช้ต้น 3-4 ต้น นำมาหั่นเป็นชิ้น แล้วต้มน้ำอาบแก้อาการ (ต้น,ใบ,เมล็ด)
37. สำหรับผู้ป่วยเอดส์ที่มีแผลพุพองตามผิวหนัง หากใช้ต้นมาต้มอาบและทำเป็นยากินติดต่อกันประมาณ 3 เดือนจะช่วยทำให้อาการของแผลพุพองบรรเทาลงอย่างชัดเจน (ต้น)
38. ช่วยรักษาโรคผิวหนัง หรือประดง รักษากลากเกลื้อน อีสุกอีใส (ใบ)
39. ช่วยรักษาโรคเรื้อน คุดทะราด ด้วยการใช้ทั้งต้นนำมาตำเอาแต่น้ำกิน (ทั้งต้น)
40. ช่วยแก้ผดผื่นคันตามร่างกาย ใช้ล้างแผลเรื้อรัง ด้วยการใช้ต้นสดและใบสดล้างสะอาดประมาณ 3-4 กำมือ นำมาสับแล้วต้มกับน้ำอาบแก้ผื่นคันติดต่อกัน 3-4 ครั้ง (ต้น,ใบ)
41. เหงือกปลาหมอ สรรพคุณทางยาช่วยแก้ลมพิษ (ต้น)
42. รากสดนำมาต้มเอาแต่น้ำดื่มใช้เป็นยารักษาโรคงูสวัดได้ (ราก)
43. ช่วยรักษาฝี ฝีเรื้อรัง แผลฝีหนอง ฝีดาษ ตัดรากฝี แก้พิษฝีทุกชนิดทั้งภายในภายนอก ด้วยการใช้ต้นและใบทั้งสดและแห้งประมาณ 1 กำมือ นำมาบดให้ละเอียด แล้วนำมาพอกบริเวณที่เป็นฝี หรือวิธีที่สองจะนำมาสับเป็นชิ้นเล็กๆ ใส่น้ำให้ท่วมแล้วต้มในน้ำเดือดทิ้งไว้ 10 นาทีแล้วนำมาดื่มก่อนอาหารครั้งละ ครึ่งแก้ว วันละ 3 ครั้ง ประมาณ 2-3 อาทิตย์ หรือจะใช้เมล็ดนำมาคั่วให้เกรียว แล้วป่นให้ละเอียดชงกับน้ำกินเป็นยาแก้ฝีก็ได้ (ต้น,ใบ,เมล็ด)
44. เมล็ดใช้ปิดพอกฝี (เมล็ด)
45. ผลมีรสเผ็ดร้อน สรรพคุณช่วยถอนพิษ (ผล,ต้น)
46. ใบสดนำมาตำให้ละเอียด สามารถใช้พอกบริเวณแผลที่ถูกงูกัดได้ (ใบ)
47. ช่วยแก้ผิวแตกทั้งตัว ด้วยการใช้ทั้งต้นของเหงือกปลาหมอ 1 ส่วน / ดีปลี 1 ส่วน ใช้ผสมกันบดให้เป็นผงชงกับร้อนดื่มแก้อาการ (ทั้งต้น)
48. ต้น ถ้านำมาใช้จะช่วยแก้โรคเหน็บชา อาการชาทั้งตัวได้ (ต้น)
49. รากสรรพคุณช่วยแก้อัมพาต (ราก)
50. แก้อาการเจ็บหลังเจ็บเอว ด้วยการใช้ต้นกับชะเอมเทศนำมาบดเป็นผง ผสมกับน้ำผึ้งปั้นเป็นยาลูกกลอนกิน (ต้น)
51. ใบใช้เป็นยาประคบแก้ไขข้ออักเสบ และแก้อาการปวดต่างๆ (ใบ)
52. ช่วยบำรุงรากผม ด้วยการใช้น้ำคั้นจากใบนำมาทาให้ทั่วศีรษะ จะช่วยบำรุงรากผมได้ (ใบ)

ประโยชน์ของเหงือกปลาหมอ

1. ประโยชน์เหงือกปลาหมอ ในปัจจุบันสมุนไพรเหงือกปลาหมอมีการนำไปผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นยาแคปซูลสมุนไพร (เหงือกปลาหมอแคปซูล) หรือเป็นยาชงสมุนไพร (เหงือกปลาหมอผงสำเร็จรูป) หรือในรูปแบบของยาเม็ด
2. การใช้เป็นยาสมุนไพรที่ใช้ในการอบตัวหรืออบด้วยไอน้ำสมุนไพรเหงือกปลาหมอยังใช้เป็นส่วนผสมในการผลิตเป็นผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็น สบู่ ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในการเปลี่ยนสีผม จนกระทั่งแชมพูของสุนัข เป็นต้น

แหล่งอ้างอิง : เว็บไซต์สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, หนังสือพิมพ์บ้านเมือง (ชำนาญ หิมะคุณ), หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 4, ฐานข้อมูลพันธุ์ไม้ องค์การส่วนพฤกษศาสตร์, สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.), หนังสือยอดสมุนไพรยาอายุวัฒนะ (อาจารย์ยุวดี จอมพิทักษ์), หนังสือกายบริหารแกว่งแขน (โชคชัย ปัญจทรัพย์)
ภาพประกอบ : เว็บไซต์ phargarden.com (by Sudarat Homhual), เว็บไซต์ buriramtime.com

เรียงเรียบข้อมูลโดย กรีนเนอรัลด์ ดอทคอม